konkurencja | Co do zasady

26 września 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał istotny wyrok dotyczący ochrony konsumentów w kontekście prezentowania cen produktów i stosowania obniżek w kampaniach reklamowych. Wyrok ten, oznaczony sygnaturą C-330/23, ma kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców działających na terenie Unii Europejskiej, w tym również w Polsce.

25 października 2024 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów opublikował zaktualizowane wyjaśnienia w sprawie kryteriów i procedury zgłaszania zamiaru koncentracji Prezesowi UOKiK. Jest to pierwsza zmiana w wytycznych dla przedsiębiorców, odkąd opublikowano te wyjaśnienia w 2015 r. Najważniejsza zmiana to liberalizacja interpretacji tzw. reguły skutku (zasady eksterytorialności), co ma zmniejszyć liczbę koncentracji stricte zagranicznych podlegających notyfikacji w Polsce. Pozostałe niewielkie zmiany w dokumencie to zmiany redakcyjne.

Przewodnik prawny dla osób oraz przedsiębiorstw dotkniętych skutkami powodzi. Jak zgłosić szkodę, kto może otrzymać pomoc doraźną albo bezzwrotną pomoc na remont lub odbudowę, czy należy się wynagrodzenie, gdy praca w zakładzie została wstrzymana?

UOKiK regularnie zarzuca przedsiębiorcom stosowanie wprowadzających w błąd treści reklamowych, które naruszają zbiorowe interesy konsumentów. Kary z tego tytułu wynoszą do 10% rocznego obrotu przedsiębiorcy. Przyczyną kary może być niewłaściwa treść lub wygląd tzw. disclaimera.

9 maja 2024 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów opublikował zaktualizowane wyjaśnienia w sprawie składania Prezesowi UOKiK zawiadomień oraz prowadzenia postępowań objętych zakresem ustawy o kontroli niektórych inwestycji zagranicznych. Znowelizowane przepisy ustawy, które znacząco poszerzyły zakres jej stosowania, weszły w życie prawie cztery lata temu – w lipcu 2020 r. Prezes UOKiK uzyskał wtedy dodatkowe uprawnienia w zakresie ochrony polskich przedsiębiorstw – istotne z punktu widzenia porządku, bezpieczeństwa lub zdrowia publicznego (pisaliśmy na ten temat w artykule Kontrola niektórych inwestycji – nowe przepisy ochronne). W 2022 r. UOKiK opublikował pierwsze wyjaśnienia dotyczące nowej regulacji.

Prezes UOKiK opublikował nowe wyjaśnienia dotyczące metodologii obliczania kar za praktyki antykonkurencyjne. Ich głównym celem jest dostosowanie praktyki do ostatnich zmian ustawy antymonopolowej w zakresie m.in. kar dla spółek-matek i uwzględniania adekwatności kary. Są też jednak inne zmiany. Niektóre budzą pewne zastrzeżenia.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zdecydowanie wyróżnia się na tle innych organów administracji publicznej – zarówno pod względem liczby przeprowadzanych interwencji i wydanych decyzji, jak i wpływu na zachowanie uczestników rynku. Działalność tego organu stale przyciąga zainteresowanie mediów i opinii publicznej. Stąd zdecydowanie warto, zwłaszcza z perspektywy przedsiębiorców, zapoznać się z opracowanym przez ten urząd planem działalności na ten rok.

Od 2017 r. Prezes UOKiK wszczął kilkadziesiąt postępowań w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową. W ich efekcie wydano już prawie 20 decyzji, wystosowano też wiele wystąpień do przedsiębiorców. Same kary finansowe wyniosły ok. 1,1 mld zł (w przypadku niektórych decyzji trwa jednak postępowanie odwoławcze przed sądem). Największa dotąd kara za nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej wyniosła ponad 723 mln zł (Jeronimo Martins Polska S.A. w 2020 r.). Na co zwraca uwagę Prezes UOKiK?

W ostatnich latach pojawiły się unijne przepisy dotyczące wpływu państw trzecich na właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Wprowadzono m.in. mechanizm badania i kontroli przez Komisję Europejską subsydiowania przez państwa trzecie planowanej działalności gospodarczej przedsiębiorstw (zarówno prywatnych, jak i państwowych) w UE. Nowe przepisy dotyczą również kontroli koncentracji przedsiębiorstw w Unii.

Reklama w postaci osobistego polecenia jest skuteczną strategią marketingową. Szczególnie gdy polecenie takie pochodzi od osoby wiarygodnej, powszechnie znanej i cieszącej się popularnością. Dlatego przedsiębiorcy coraz chętniej decydują się na współpracę z tzw. influencerami. Od 2021 r. Prezes UOKiK bacznie przygląda się rynkowi influencer marketingu i skutecznie wpływa na jego kształt.

Zgodnie z ustawowo przyznanymi mu kompetencjami Prezes UOKiK zajmuje się m.in. ochroną konkurencji, przewagą kontraktową, kontrolą koncentracji i inwestycji, zatorami płatniczymi oraz oczywiście ochroną konsumentów. Z opracowanego przez Urząd planu działalności na 2023 r.  można wyczytać, jakie obszary uznano w tym roku za kluczowe.

W obliczu kryzysu klimatycznego wzrasta zainteresowanie zagadnieniami zrównoważonego rozwoju. To powoduje, że coraz częściej mamy do czynienia z tzw. greenwashingiem. Zwrotem tym określa się nierzetelny marketing, wprowadzający odbiorców w błąd w odniesieniu do (rzekomo) ekologicznych praktyk stosowanych przez przedsiębiorcę lub też do korzyści środowiskowych jego produktu albo usługi. Greenwashing stosowany jest zwykle w celu podniesienia atrakcyjności produktu/usługi dla odbiorcy, a w konsekwencji zwiększania sprzedaży i przyciągnięcia klientów. Nierzadko jednak prezentowanie nierzetelnych komunikatów ekologicznych wynika po prostu z niewiedzy.