Crowdfunding a zbiórka publiczna
W Polsce działalność crowdfundingowa nie jest przedmiotem odrębnej regulacji, ale rozważana jest przez pryzmat przepisów prawnych o charakterze ogólnym lub specyficznych tylko dla wycinka tej działalności. Crowdfunding bywa porównywany do zbiórki publicznej.
Zestawianie crowdfundingu i zbiórki publicznej było szczególnie popularne przed wejściem w życie nowej ustawy z dnia 14 marca 2014 r. o zbiórkach publicznych, która zastąpiła ustawę o zbiórkach publicznych uchwaloną w dniu 15 marca 1933 r.
Aktualnie obowiązująca ustawa o zbiórkach publicznych wprowadza definicję zbiórki publicznej. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o pożytku publicznym, oraz na cele religijne. Już ta definicja definitywnie rozstrzyga, że crowdfunding nie wypełnia znamion powołanej definicji, o czym przesądza przede wszystkim charakter finansowania społecznościowego, które jest organizowane jest w internecie i dzięki użyciu e-płatności pozwala na identyfikację co najmniej źródeł finansowania. Porównanie crowdfundingu i zbiórki publicznej w świetle ustawowej definicji tej ostatniej prezentuje poniższa tabela.
Niezależnie od powyższego ustawa o zbiórkach publicznych nie przystaje w pełni do działalności crowdfundingowej, gdyż jej art. 3 ogranicza krąg podmiotów uprawnionych do prowadzenia zbiórek publicznych do organizacji pozarządowych w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o pożytku publicznym, podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 3 tejże ustawy, oraz komitetów społecznych powołanych w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej.
W konsekwencji na gruncie obowiązującej ustawy o zbiórkach publicznych crowdfunding nie podlega regulacjom właściwym dla zbiórek publicznych.
Wyłączenie crowdfundingu z zakresu ustawy o zbiórkach publicznych ma kapitalne znaczenie dla uczestników finansowania społecznościowego, a w szczególności dla podmiotów pozyskujących finansowanie oraz właścicieli służących do tego platform, którzy nie muszą spełniać wymogów nakładanych przez ustawę o zbiórkach publicznych wymagających zaangażowania dodatkowych środków finansowych, a przede wszystkim wstrzymujących pozyskiwanie finansowania do czasu ich wypełnienia. Organizacja zbiórki publicznej wymaga bowiem w szczególności zgłoszenia do ministra właściwego do spraw administracji publicznej (pod rygorem odpowiedzialności wykroczeniowej – art. 56 Kodeksu wykroczeń), które podlega publikacji na portalu zbiórek publicznych prowadzonym przez tego ministra, a także sporządzenia sprawozdania ze zbiórki również podlegającego publikacji na portalu zbiórek publicznych.
Joanna Prokurat, praktyka podatkowa kancelarii Wardyński i Wspólnicy
Artykuł jest częścią raportu poświęconego crowdfundingowi
