Dywidenda w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością po nowemu
Dla wielu spółek 30 czerwca to data wyznaczająca termin odbycia zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Jednym z punktów przedmiotu obrad ZZW powinno być podjęcie uchwały o podziale zysku (albo pokryciu straty). Zysk wynikający z rocznego sprawozdania finansowego może zostać przeznaczony między innymi na wypłatę dywidendy wspólnikom. Wydaje się, że to dobry moment, aby przyjrzeć się niedawnej nowelizacji przepisów dotyczących dywidendy w spółkach z o.o.
Przepisy Kodeksu spółek handlowych regulujące kwestię dywidendy w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością zostały w ostatnim czasie znowelizowane ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym z dnia 9 listopada 2018 r. Zmiany dotyczyły określania dnia dywidendy i terminu wypłaty dywidendy, a także kwestii zwrotu zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy. Regulacje w nowym brzmieniu weszły w życie 1 marca 2019 r.
Dzień dywidendy
Modyfikacji nie uległa podstawowa zasada, zgodnie z którą uprawnionymi do otrzymania dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy posiadający udziały w spółce w dniu podjęcia uchwały o podziale zysku. Kodeks spółek handlowych przewiduje jednak możliwość zawarcia w umowie spółki upoważnienia dla zgromadzenia wspólników do ustalenia dnia, według którego określa się listę wspólników uprawnionych do dywidendy, a więc do ustalenia dnia dywidendy.
W tym szczególnym przypadku, kiedy to umowa spółki pozwala zgromadzeniu wspólników na ustalenie dnia dywidendy, dotychczas obowiązująca reguła stanowiła, że dzień dywidendy powinien przypadać w ciągu dwóch miesięcy od dnia podjęcia uchwały o podziale zysku. Kodeks nie precyzował, co w sytuacji, gdy w umowie spółki znajdowało się powyższe uprawnienie zgromadzenia wspólników, ale zgromadzenie nie określiło w uchwale dnia dywidendy. Marcowa nowelizacja uszczegółowiła, że w takim przypadku dniem dywidendy jest dzień podjęcia uchwały o podziale zysku.
Dzień wypłaty dywidendy
Zmianie uległ również przepis dotyczący dnia wypłaty dywidendy. Co do zasady powinien on wynikać z uchwały wspólników. Co jednak w sytuacji, gdy zgromadzenie wspólników nie określiło dnia wypłaty dywidendy? Dotychczas kodeks przewidywał, że zarząd uzyskiwał kompetencję do ustalenia dnia, kiedy dywidenda powinna być wypłacona. Takie rozwiązanie budziło jednak pewne zastrzeżenia, ponieważ istniało ryzyko, że zarząd będzie opóźniał się z ustaleniem dnia wypłaty. Nie był on przecież związany w tej kwestii żadnym terminem. W konsekwencji wspólnicy mogli przez dłuższy czas nie otrzymywać należnego im świadczenia.
Na mocy aktualnie obowiązujących przepisów zarząd nie ma już kompetencji do określania dnia wypłaty dywidendy: jeśli ten dzień nie zostanie wskazany w uchwale zgromadzenia wspólników, dywidenda powinna być wypłacana niezwłocznie po dniu dywidendy.
Zwrot zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy
Nowelizacja z 1 marca 2019 r. wprowadziła także przepis przewidujący możliwość zwrotu zaliczek wypłaconych na poczet przewidywanej dywidendy. Jeżeli bowiem okazało się, że spółka odnotowała stratę albo osiągnięty przez nią zysk jest niższy od wypłaconych wcześniej wspólnikom zaliczek, wówczas wspólnicy są zobowiązani do zwrotu zaliczek (w całości albo w części – w zależności od przypadku). Ustawodawca nie odnosi się jednak wprost do sytuacji, w której spółka osiągnęła zysk, ale uchwałą zgromadzenia wspólników nie został on przeznaczony do podziału między wspólników, tylko na przykład na kapitał zapasowy lub rezerwowy.
Podsumowanie
Nowe przepisy doprecyzowały kwestie związane z ustalaniem dnia dywidendy i dnia wypłaty dywidendy. Dzięki temu między innymi ułatwiły wspólnikom realizację roszczenia o wypłatę dywidendy w sytuacji, gdy zgromadzenie wspólników nie określiło terminu wypłaty. Celem wprowadzonych zmian dotyczących zwrotu zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy było natomiast zabezpieczenie interesów spółki oraz ochrona wspólników mniejszościowych. Wydaje się, że aktualny stan prawny pozwoli uniknąć niektórych sporów dotyczących dywidendy w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.
Julia Dolna, praktyka transakcji i prawa korporacyjnego kancelarii Wardyński i Wspólnicy
