Karany wspólnik nie przeszkodzi w starcie w przetargu, jeśli nie zarządza spółką | Co do zasady

Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych (u.p.z.p.) zamawiający jest zobowiązany wykluczyć z postępowania spółkę z o.o. (oraz każdą inną osobę prawną), której urzędującego członka organu zarządzającego prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, przestępstwo przeciwko środowisku, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, a także za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego.

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku spółek osobowych. Aby wystartować w przetargu, nie może być bowiem karany żaden ze wspólników spółki jawnej, żaden z partnerów spółki partnerskiej oraz żaden z komplementariuszy spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej.

Na potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia z powodu karalności wykonawca będący spółką załącza do oferty bądź wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne aktualne zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego (KRK) potwierdzające brak karalności określonych osób za przestępstwa wymienione w art. 24 u.p.z.p. oraz dodatkowo zaświadczenie z KRK dotyczące samej spółki, potwierdzające, że sąd nie orzekł wobec niej zakazu ubiegania się o zamówienie na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary.

W zależności od statusu prawnego spółki składane przez nią zaświadczenia o niekaralności są następujące:

1.      spółki jawne: zaświadczenie o niekaralności każdego ze wspólników oraz zaświadczenie dotyczące spółki;

2.      spółki partnerskie: zaświadczenie o niekaralności każdego z partnerów oraz wszystkich członków zarządu (gdy zarząd został powołany), a także zaświadczenie dotyczące spółki;

3.      spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne: zaświadczenie o niekaralności każdego z komplementariuszy oraz zaświadczenie dotyczące spółki;

4.      spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne: zaświadczenie o niekaralności każdego z członków zarządu oraz zaświadczenie dotyczące spółki;

W sytuacji, gdy komplementariuszem w spółce komandytowej jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zaświadczenia z KRK dotyczące komplementariusza powinny być wydane zarówno dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i dla jej członków zarządu.

W efekcie karalność komandytariuszy spółki komandytowej oraz akcjonariuszy spółki komandytowo-akcyjnej nie ma znaczenia z punktu widzenia możliwości ubiegania się o zamówienie. Podobnie karany za przestępstwo wymienione w art. 24 u.p.z.p. wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy akcjonariusz spółki akcyjnej nie uniemożliwią takiej spółce ubiegania się o zamówienie publiczne, chyba że równocześnie pełnią funkcję członka zarządu w tej spółce.

Warto również podkreślić, że karalność w rozumieniu art. 24 u.p.z.p. oznacza, że wymienione w tym przepisie osoby nie mogą być prawomocnie skazane za określone przestępstwo (dopiero wyrok prawomocny jest podstawą wpisu do rejestru karnego). W związku z powyższym dla oceny możliwości startu w przetargu nie ma znaczenia wszczęcie postępowania karnego przeciwko osobom wymienionym w art. 24 u.p.z.p. w związku z podejrzeniem popełnienia przez nie przestępstw określonych w tym przepisie, czy też nawet wydanie przeciwko nim nieprawomocnego wyroku. Zamawiający poza zaświadczeniami z KRK nie może żądać od wykonawcy innych dodatkowych dokumentów potwierdzających brak karalności za przestępstwa wymienione w art. 24 u.p.z.p.