Określenie warunków zabudowy nie może służyć kwestionowaniu wcześniejszych ustaleń w zakresie ochrony środowiska
Organ wydający decyzję o warunkach zabudowy nie może pominąć żadnych uprawnień i obowiązków wynikających z decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i nie może odmiennie oceniać wyników przeprowadzonej oceny oddziaływania na środowisko.
Wyrok NSA z 27 czerwca 2012 r., II OSK 710/11
W myśl przepisów ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie wtedy, gdy decyzja taka będzie zgodna z przepisami odrębnymi. W komentowanym orzeczeniu NSA podkreślił, że obowiązek weryfikacji przez organ zgodności z przepisami nie uprawnia do ponownej analizy danych, które były przedmiotem przeprowadzonej wcześniej oceny oddziaływania na środowisko.
Orzeczenie NSA dotyczy decyzji, w której wójt gminy określił sposób zagospodarowania i warunki zabudowy terenu dla inwestycji obejmującej budowę infrastruktury elektrowni wiatrowej. Rozpatrując odwołanie od tej decyzji, samorządowe kolegium odwoławcze utrzymało rozstrzygnięcie w mocy. Decyzja została zaskarżona do wojewódzkiego sądu administracyjnego, który uchylił decyzję organów obu instancji.
Wojewódzki sąd administracyjny zarzucił organom administracji brak weryfikacji danych dotyczących wielkości poziomu hałasu i brak odniesienia się do raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko w celu sprawdzenia, czy decyzja o warunkach zabudowy będzie spełniać wymogi przepisów prawa ochrony środowiska.
Rozstrzygnięcie to zostało jednakże uchylone komentowanym orzeczeniem. NSA wskazał, że wykładnia przepisów zaproponowana przez wojewódzki sąd administracyjny nie jest prawidłowa.
W myśl art. 86 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organ wydający kolejne decyzje administracyjne, w tym organ wydający decyzję o warunkach zabudowy. Oznacza to, że w postępowaniu w sprawie określenia warunków zabudowy nie jest dopuszczalna ponowna analiza raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, przygotowanego na potrzeby wcześniejszego postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Wyrok NSA nie oznacza jednakże, że organy administracji, prowadząc postępowanie w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy, powinny ignorować zauważone niezgodności z prawem ochrony środowiska. NSA przypomniał, że w sytuacji, gdy organ będzie podejrzewać naruszenie prawa przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, właściwym krokiem będzie zawiadomienie organu właściwego do wszczęcia postępowania nadzwyczajnego w stosunku do takiej decyzji. Najczęściej będzie to podejrzenie wystąpienia przesłanek uzasadniających wznowienie postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub stwierdzenie nieważności takiej decyzji. Jeżeli postępowanie nadzwyczajne zostanie zainicjowane, procedura dotycząca określenia warunków zabudowy powinna zostać zawieszona do czasu wydania rozstrzygnięcia w odniesieniu do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Należy podkreślić, że jeśli do wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o pozwoleniu na budowę nie zostanie załączona decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, organ administracji prowadzący postępowanie w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy lub pozwoleniu na budowę ma obowiązek sprawdzić, czy planowane przez inwestora zamierzenie budowlane nie jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko, a zatem wymagającym uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Sądy administracyjne podkreślają, że decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach ma charakter sui generis „rozstrzygnięcia wstępnego” względem przyszłego zezwolenia na realizację konkretnego przedsięwzięcia i pełni względem niego w istocie funkcję prejudycjalną (zob. wyrok NSA z 16 września 2008 r., II OSK 821/08). Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organy wydające decyzję o warunkach zabudowy i decyzję o pozwoleniu na budowę, co oznacza, że w toku tych postępowań weryfikacja, kwestionowanie lub modyfikowanie wcześniej określonych uwarunkowań w zakresie ochrony środowiska nie jest możliwe.
Dominik Wałkowski, Zespół Prawa Ochrony Środowiska kancelarii Wardyński i Wspólnicy
