Strona będzie mogła zrzec się odwołania | Co do zasady

Kolejna istotna zmiana wynikająca z wchodzącej dzisiaj w życie nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego wprowadza nieznaną dotąd możliwość zrzeczenia się prawa do odwołania od decyzji.

Możliwość taką wprowadza nowy przepis art. 127a k.p.a., który będzie miał zastosowanie do spraw nowych, tj. wszczętych począwszy od dnia dzisiejszego (vide art. 16 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego i niektórych innych ustaw).

Kto może zrzec się odwołania?

Tak postawione pytanie wydaje się oczywiste, a odpowiedź na nie brzmi: strona. Tak też wynika z art. 127a § 1 k.p.a.

Nieoczywista natomiast jest kwestia, czy przepis ten – a co za tym idzie możliwość zrzeczenia się odwołania – będzie odnosić się przykładowo do organizacji społecznej, która jeżeli została dopuszczona do postępowania w sprawie, działa w nim na prawach strony (zob. art. 31 § 2 i 3 k.p.a.), czyli może wnosić odwołanie od wydanej w takim postępowaniu decyzji. Organizacja społeczna powinna więc być traktowana tak samo jak strona, ale nie jest to oczywiste, także w świetle uzasadnienia projektu ustawy, które w tym zakresie odwołuje się stricte do strony postępowania bez dalszego rozróżnienia.

Kiedy będzie można zrzec się odwołania?

Analizując nowe przepisy, dochodzimy do wniosku, że aby zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania było skuteczne, musi być ono dokonane we właściwym momencie.

Jak wynika z treści art. 127a § 1 k.p.a., skuteczne zrzeczenie się może nastąpić w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania. Termin do wniesienia odwołania przewiduje art. 129 § 2 k.p.a., który podaje, że Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie.

Oznacza to, że strona nie może np. już we wniosku dotyczącym danej sprawy wskazać, że zrzeka się odwołania od wydanej decyzji. Takie rozwiązanie byłoby zresztą nie tylko nieskuteczne, ale też nierozsądne, nigdy bowiem strona nie będzie miała pewności co do ostatecznego kształtu rozstrzygnięcia organu.

Jaki będzie skutek zrzeczenia się odwołania?

Można by pomyśleć, że uprawnienie do zrzeczenia się odwołania w sprawie nie będzie zbyt przydatne ani często wykorzystywane, ale to pozory. Jest wiele rodzajów postępowań administracyjnych, które co do zasady toczą się z udziałem tylko jednej strony. Możliwość zrzeczenia się odwołania spowoduje szybsze uostatecznienie się takiej decyzji, a co za tym idzie – przyspieszenie jej wykonania.

Dlatego też – poza dodaniem art. 127a k.p.a. – ustawodawca zmienił także korelująco brzmienie art. 130 § 4 k.p.a., który będzie teraz wskazywał, że Decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, jeżeli jest zgodna z żądaniem wszystkich stron lub jeżeli wszystkie strony zrzekły się prawa do wniesienia odwołania.

Zrzeczenie się odwołania będzie mogło stanowić także nowy element potencjalnej ugody administracyjnej (wcześniej było niedopuszczalne, a w każdym razie – nieskuteczne) lub argumentu do użycia w mediacji w sprawie (o której pisaliśmy w tekście Mediacja w postępowaniu administracyjnym).

Dobry kierunek

I tę zmianę należy moim zdaniem ocenić pozytywnie. Daje ona stronie nowe możliwości działania w sprawie i wpływania na jej przebieg, co powinno także końcowo przyczynić się do szybszego załatwiania spraw przed organami administracji publicznej.

Strona może samodzielnie decydować, czy skorzysta z tego uprawnienia, niemniej może się ono także przyczynić do polepszenia jej sytuacji w sprawie albo uzyskania korzystniejszego rozstrzygnięcia (wypracowanego np. w toku mediacji z innymi stronami i organem administracji).

dr Maciej Kiełbowski, praktyka sporów administracyjnych kancelarii Wardyński i Wspólnicy