prawo umów | Co do zasady

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące zatorów płatniczych. Chodzi o nowelizację ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz zmiany m.in. w Kodeksie postępowania cywilnego i ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jaki ma to wpływ na compliance w firmie?

Cesja praw z umowy może mieć wpływ na zmianę adresata oświadczenia dłużnika o wypowiedzeniu umowy.

Nakłady to wydatki ponoszone na rzecz, w praktyce najczęściej na nieruchomość, przez osobę, która jest jej właścicielem bądź wyłącznie z tej rzeczy korzysta. Możliwość odzyskania wartości poniesionych nakładów i sposób ich rozliczenia został uregulowany w art. 226 k.c. Jednak czy jest to jedyna podstawa do roszczenia o ich zwrot? Sądy przyjmują, że można żądać zwrotu wartości nakładów również w oparciu o przepisy regulujące umowę darowizny, jeśli tylko wydatki zostały poniesione na rzecz obdarowanego.

Inwestor jest gospodarzem budowy i w praktyce to on decyduje o treści umowy z wykonawcą, w tym o swojej aktywności w realizacji inwestycji. Od inwestora zależy bowiem sposób zorganizowania procesu budowlanego. Zamawiający mają różne preferencje – nie zawsze chcą i mogą dokładnie śledzić tok prowadzonych prac. Umowa z wykonawcą powinna więc zostać odpowiednio dopasowana do przyjętego modelu współpracy i uwzględniać możliwy dla inwestora poziom kontroli działań generalnego wykonawcy.

Regulacja zawarta w art. 649(1) – 649(5) Kodeksu cywilnego ma służyć temu, aby udzielane na zlecenie inwestora zabezpieczenie w postaci gwarancji zapłaty za roboty budowlane zabezpieczało terminową zapłatę wynagrodzenia dla wykonawcy. Można jednak podejrzewać, że instrument ten w praktyce jest wykorzystywany w zupełnie innym celu.

Ustawodawca przyznał podwykonawcom duży poziom ochrony. Postanowienia o odpowiedzialności solidarnej są surowe dla inwestora i często w praktyce oznaczają ryzyko podwójnej płatności za to samo: raz na rzecz wykonawcy, a drugi raz na rzecz podwykonawcy. Inwestor powinien więc zapewnić sobie możliwość odzyskania od generalnego wykonawcy kwot wypłaconych bezpośrednio podwykonawcom.

Prawo zamówień publicznych przewiduje autonomiczne względem Kodeksu cywilnego zasady rozliczeń z podwykonawcami. Regulacje obowiązują niezależnie od siebie, lecz do umów zawieranych w reżimie zamówień publicznych są one stosowane równolegle.

W polskiej praktyce obrotu gospodarczego od dłuższego czasu budzi wątpliwości możliwość skutecznego wprowadzenia w umowach o roboty budowlane klauzul nakładających na jedną ze stron kontraktu obowiązek powiadomienia drugiej strony o okolicznościach uprawniających do żądania dodatkowej zapłaty za wynagrodzenie. Klauzule te wywodzą się z kontraktów zawieranych na wzorcach umownych FIDIC, opracowanych przez Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów.

Rozliczenie ulepszeń dokonanych przez najemcę w przedmiocie najmu jest istotnym zagadnieniem we wzajemnych stosunkach pomiędzy wynajmującym a najemcą. Decyzja o sposobie rozliczenia ulepszeń zależy od wielu czynników, takich jak okres najmu, jego przedmiot, jak również przewidywane nakłady najemcy.

Spory o wypłatę świadczenia wyrównawczego powstają na tle stosunku agencji. Uprawnienie do tego świadczenia nie jest jednak automatyczne. Zależy od spełnienia się określonych warunków. Świadczenie ma charakter słusznościowy i ma na celu zapewnienie agentowi partycypacji w zyskach wypracowanych z jego udziałem.

Specyfika zamówień publicznych nie stoi na przeszkodzie zrównoważonemu podziałowi ryzyk między stronami. Do tej pory nie udało się tego osiągnąć pomimo wielu starań różnych środowisk. Twórcy koncepcji nowego prawa zamówień publicznych zauważają jednak problemy związane z nierównymi szansami stron i proponują zmiany.

Przepisy ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego przewidują, że reklamację nierozpatrzoną w terminie „uważa się” za rozpatrzoną zgodnie z wolą klienta. Ku dość powszechnemu zaskoczeniu w niedawnej uchwale Sąd Najwyższy stwierdził, że wcale nie oznacza to, iż opóźnienie w rozpoznaniu reklamacji zobowiązuje do jej uwzględnienia, a jedynie że spóźnienie takie pogarsza sytuację procesową podmiotu rynku finansowego – jeżeli sprawa kiedykolwiek trafi do sądu. Czy rzeczywiście o to chodziło ustawodawcy?