własność intelektualna | Co do zasady

Rozpowszechnianie wizerunku jest nieodzownym elementem funkcjonowania mediów – zarówno tych tradycyjnych, jak i tak zwanych „nowych mediów”. Brak wizerunku w utworze audiowizualnym oznacza de facto brak ludzkich postaci, a bez nich przekazy medialne nie mają racji bytu. O ile, zgodnie z obowiązującymi regulacjami, zasadą jest obowiązek uzyskania zezwolenia osoby przedstawianej, o tyle owa zgoda nie jest wymagana, gdy wizerunek danej osoby stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz czy publiczna impreza. Taki zakres wyłączenia wydaje się czytelny, wręcz intuicyjny, ale jak je stosować w praktyce? Odpowiedź nie jest już tak oczywista i wymaga szerszej analizy.

Użytkownikom internetu nie trzeba tłumaczyć, czym jest mem. Dla porządku mem to – za Słownikiem języka polskiego PWN – „chwytliwa porcja informacji, zwykle w formie krótkiego filmu, obrazka lub zdjęcia, na którym umieszczono jakiś tekst, rozpowszechniana w Internecie”. Memy na dobre zagościły w wirtualnej rzeczywistości, nie tylko na poświęconych im stronach, ale też w mediach społecznościowych i na internetowych portalach informacyjnych, które niejednokrotnie memami właśnie ilustrują komentarze do bieżących wydarzeń politycznych.

Can a statement concerning an individual employed by or affiliated with a company infringe not only the reputation of the individual, but also the reputation of the company? What sort of connection with the company, and what sort of comment, can have such results? What can be the practical consequences for example in litigation? The analysis below is devoted to companies, but the remarks are universal and may generally apply to any legal person (such as a cooperative, foundation, local government entity, and so on).

Szeroko rozumiana prasa korzysta z konstytucyjnej wolności wypowiedzi i realizuje prawo obywateli do rzetelnego informowania, kontroli i krytyki społecznej. Gdzie leży granica, której media nie mogą przekraczać, aby nie wchodzić w kolizję z cudzymi dobrami osobistymi? Czy dziennikarz może zawierzyć wiadomościom pochodzącym od osób trzecich i czy ciąży na nim obowiązek podawania informacji wyłącznie prawdziwych?

Trybunał Sprawiedliwości UE ostatecznie rozstrzygnął sprawę dotyczącą unijnego znaku towarowego przedstawiającego krzyż umieszczony na bocznej stronie buta sportowego. Z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia tego znaku towarowego wystąpiła niemiecka spółka Deichmann SE, powołując się na brak rzeczywistego używania znaku.

1 lipca 2019 r. w życie weszło rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/933 z 20 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 469/2009 dotyczące dodatkowego świadectwa ochronnego dla produktów leczniczych. Rozporządzenie wprowadziło tzw. przywilej produkcyjny wyłączający niektóre działania producentów leków mających siedzibę w Unii Europejskiej spod zakresu ochrony przyznanej na podstawie dodatkowego świadectwa ochronnego.

Czasem naruszyciel po otrzymaniu wezwania przedprocesowego albo w trakcie procesu zmienia używane oznaczenie, zastępując je nowym – zmodyfikowanym. Nierzadko wprowadzone zmiany są dla powoda niewystarczające i również przez niego kwestionowane. Czy dla oceny takiego zmodyfikowanego oznaczenia ma znaczenie dotychczasowe zachowanie pozwanego i dotychczas używane oznaczenie? Jak oceniać sytuację, gdy pozwany modyfikuje oznaczenie, próbując zachować ciągłość z oznaczeniem poprzednio używanym?

W wyroku z 6 marca 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości UE ostatecznie rozstrzygnął sprawę dotyczącą unieważnienia wspólnotowego wzoru przemysłowego przedstawiającego pudełko na drażetki MIK MAKI. O unieważnienie wnioskowała spółka Ferrero SpA, powołując się na zarejestrowany na jej rzecz graficzny znak towarowy przedstawiający opakowanie Tic-Tac.

Minęło już ponad 18 lat, odkąd spółka Enercon GmbH produkująca turbiny wiatrowe zgłosiła do rejestracji w EUIPO kolorowy znak towarowy przedstawiający słup z pasami w różnych odcieniach zieleni i bieli. Trybunał wydał wyrok, w którym ostatecznie rozstrzygnął kwestię zakresu ochrony.

W wyroku z 21 marca 2019 r. (C-443/17) Trybunał Sprawiedliwości UE przypomniał o potrzebie ścisłej i zawężającej interpretacji pojęcia produktu podlegającego ochronie na podstawie rozporządzenia WE 469/2009 dotyczącego dodatkowego świadectwa ochronnego dla produktów leczniczych. Trybunał podkreślił, że pojęcie to obejmuje wyłącznie składnik aktywny produktu leczniczego, nie zaś kombinację z innymi substancjami niemającymi samodzielnego działania terapeutycznego.

16 marca 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo własności przemysłowej. Jest ona rezultatem implementacji do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z 16 grudnia 2015 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych. Nowelizacja, choć nie jest rewolucyjna, z pewnością będzie miała doniosłe znaczenie praktyczne.

Wraz z najnowszą nowelizacją przepisów ustawy Prawo własności przemysłowej znika obowiązek graficznego przedstawiania znaków towarowych. Od 16 marca 2019 r. znaki towarowe mogą być przedstawiane w dowolnej formie z wykorzystaniem ogólnie dostępnej technologii, o ile sposób przedstawienia jest jasny, precyzyjny, samodzielny, zrozumiały, trwały, obiektywny i łatwo dostępny.